Іван Гаўрылавіч Чыгрынаў народны пісменнік Беларусі, драматург, грамадзкі дзяч. Ляўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР. Кавалер Ордэну Дружбы народаў.
Іван Гаўрылавіч Чыгрынаў нарадзіўся 21 снежня 1934 года ў вёсцы Вялікі Бор Касцюковіцкага раёна Магілёўскай вобласці.
У 1940 годзе пайшоў у першы клас Вялікаборскай сямігодкі.
У 1949 годзе скончыў сямігодку і працягнуў навучанне ў дзесяцігадовай школе ў Саматэвічах (Магілёўская вобласць).
З 1952-1957гг вучаыўся у БДУ на аддзяленне журналістыкі філалагічнага факультэту.
З 1957 па 1962 год працаваў рэдактарам у выдавецтве Акадэміі навук БССР, потым там жа загадчыкам рэдакцыі літаратуры і мастацтва.
З 1962 па 1975 год працаваў рэдактарам аддзелу публіцыстыкі часопіса «Полымя».
У 1973 годзе далучыўся да КПСС.
З 1975-1986гг. быў на кіруючых пасадах у Саюзе пісьменнікаў Беларусі.
У 1978 годзе ўдзельнічаў у працы XXXIII сэсіі Генеральнай асамблеі ААН у складзе дэлегацыі БССР.
З 1986 па 1990 год быў дэпутатам Вярхоўнага Савету БССР.
З 1986 па 1990 год — старшыня пастаяннай камісіі Вярхоўнага Савету БССР па нацыянальных пытаннях і міжнацыянальных адносінах.
З 1987 год – старшыня праўлення Беларускага аддзялення савецкага фонду культуры.
У 1988 годзе выбіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР.
З 1989 году – галоўны рэдактар часопісу «Спадчына».
Памёр 5 студзеня 1996 году. Пахаваны на Ўсходніх могілках у Мінску.
Уваходзіў у склад некалькіх камітэтаў і камісій
1991 год – Рэспубліканскі аргкамітэт па падрыхтоўцы і святкаванні 110-й гадавіны з дня нараджэння народных паэтаў Беларусі Янкі Купалы і Якуба Коласа.
1992 год – Камітэт па Дзяржаўных прэміях Рэспублікі Беларусь у галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры.
1993 год – камісія Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА.
1993 год – Нацыянальны камітэт па падрыхтоўцы да святкавання 50-й гадавіны ААН.
Узнагароды
Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя А. Фадзеева (1979) за раманы «Плач перапёлкі», «Апраўданне крыві», Дзяржаўнай прэміі БССР (1974) як сааўтар сцэнарыя шматсерыйнага фільма «Руіны страляюць…» (сцэнарый напісаны ў суаўтарстве з І. Новікавым). Фільм прысвечаны героям Мінскага падполля, у тым ліку Герою Савецкага Саюза Уладзіміру Сцяпанавічу Амельянюку (1917—1942).
У 1994 атрымаў званне Народнага пісменніка Беларусі.
У 1984 годзе узнагароджаны ордэнам Дружбы народаў.
У 1979 годзе узнагароджаны срэбным мэдалём імя А. Фадзеева за раманы «Плач перапёлкі», «Апраўданне крыві».
У 1992 годе ўзнагароджаны мэдалём Францыска Скарыны.
Памяць
Мемарыяльная дошка Івану Чыгрынаву ў Магілёве.
У гонар Івана Чыгрынава названы вуліцы ў Магілёве, Касцюковічах, Крапіўні.
Ганаровы грамадзянін Касцюковічаў.
На будынку сярэдняй школы № 6 г. Магілёва ўстаноўлена мемарыяльная дошка.
Мемарыяльная дошка пісьменніку ў Мінску, па адрасе вул.Пуліхава, 29, дзе жыў пісьменнік.
Творчасць
У друку дэбютаваў вершам «Сон трактарыста» у 1952 годзе, як празаік – у 1958 годзе (газета «Чырвоная змена»).
Аўтар кніг апавяданняў і аповесцей «Птушкі ляцяць на волю» (1965), «Самы шчаслівы чалавек» (1967), «Ішоў на вайну чалавек» (1973), «Ці бываюць у выраі ластаўкі?» (1983).
Найбольш вядомы як аўтар пенталогіі раманаў: «Плач перапёлкі» (1972), «Апраўданне крыві» (1977), «Свае і чужыя» (1984), «Вяртанне да віны» (1992), «Не ўсе мы згінем» (1996).
Аўтар п’ес – «Дзівак з Ганчарнай вуліцы» (1986), «Следчая справа Вашчылы» (1988), «Чалавек з мядзвежым тварам» (1988), «Звон – не малітва» (1988), «Толькі мёртвыя не вяртаюцца» (1989), «Ігракі» (1989), «Прымак» (1994), кнігі крытыкі і публіцыстыкі – «Новае ў жыцці, новае ў літаратуры» (1983), «Паміж сонцам і месяцам» (1994). У 1984 годзе выйшлі выбраныя творы ў 3 тамах.
Іван Чыгрынаў выявіў сябе і як таленавіты перакладчык «Слова пра паход Ігаравы» (1991). Дзякуючы яму на беларускай мове загучалі апавяданні І. Андрыча, В. Бялова, Я. Еўтушэнкі, В. Ліханосава, У. Салаўхіна, п’есы Максіма Горкага «На дне» і Усевалада Вішнеўскага «Аптымістычная трагедыя». Творы самога І. Чыгрынава перакладзены на многія мовы народаў свету: англійскую, арабскую, армянскую, балгарскую, грузінскую, іспанскую, нямецкую, польскую, рускую і многія іншыя.
На кніжнай паліцы
 Чыгрынаў І. Збор твораў : у 6 т. / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1995.
Чыгрынаў І. Збор твораў / Іван Чыгрынаў. Т. 1 : Плач перапёлкі; Апраўданне крыві : раманы. – 586, [3] с., [5] л. партр. У першы том увайшлі раманы «Плач перапёлкі», «Апраўданне крыві». Раман «Плач перапёлкі» – першы твор з цыкла раманаў аб Вялікай Айчыннай вайне. У ім аўтар усхвалявана апавядае пра боль і пакуты, якія нясе людзям вайна. «Апраўданне крыві» працягвае тую ж тэму супраціўлення нямецка-фашысцкім захопнікам. Аўтар праўдзіва і па-мастацку пераканаўча паказвае мужнасць і гераізм народа ў барацьбе з фашызмам. |
 Чыгрынаў І. Выбраныя творы У 3-х т. / Іван Чыгрынаў. Т. 1 : Апавяданні. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1984. – 365, [1] с., [1] л. партр.
Першы том выбраных твораў вядомага беларускага пісьменніка Івана Чыгрынава склалі апавяданні, напісаныя аўтарам у розныя гады. У іх пісьменнік паўстае перад чытачом як пясняр роднай прыроды, як аўтар, якога хвалююць праблемы шчасця, сэнсу людскога жыцця. Багата апавяданняў прысвечана тэме Айчыннай вайны. |
 Чыгрынаў І. Апавяданні : [для старэйшага школьнага ўзросту] / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 2007. – 205, [2] с. – (Бібліятэка школьніка).
Кнігу народнага пісьменніка Беларусі Івана Чыгрынава склалі апавяданні, напісаныя ў розныя гады. У іх пісьменнік паўстае перад чытачом як пясняр роднай прыроды, як аўтар, якога хвалююць праблемы шчасця, сэнсу чалавечага жыцця. Большасць апавяданняў прысвечана тэме Вялікай Анчыннай вайны. |
 Чыгрынаў І. Апраўданне крыві : раман / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1977. – 331 с.
Іван Чыгрыныў вядомы ўсесаюзнаму чытачу як аўтар кніг апавяданняў, рамана «Плач перапёлкі», у якім у лірыка-эпічнай форме знайшлі адлюстраванне першыя месяцы Вялікай Айчыннай вайны, маральная сіла савецкага чалавека, яго мужнасць і воля. «Апраўданне крыві» – раман Івана Чыгрынава працягвае тую ж тэму супраціўлення нямецка-фашысцкім захопнікам. Чытач зноў сустрэне многіх герояў, якіх палюбіў у «Плач перапёлкі». |
 Чыгрынаў І. Вяртанне да віны : раман : для старэйшага школьнага ўзросту / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Юнацтва, 1994. – 219, [1] с.
Гэта чацвёрты раман вядомага празаіка з цыкла раманаў аб мінулай вайне. У ім чытач сустрэне знаёмых герояў – Зазыбу, Чубара, Нарчука і іншых, – што жылі і дзейнічалі ў раманах «Плач перапёлкі», «Апраўданне крыві», «Свае и чужыя», і знаёмыя мясціны паміж берагамі Іпуці і Бесядзі – Верамейкі, так улюбёна намаляваныя аўтарам. |
 Чыгрынаў І. Звон – не малітва : п’есы / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1993. – 396, [2] с.
Зборнік п’ес лаўрэата Дзяржаўнай прэміі БССР Івана Чыгрынава «Звон – не малітва» – гістарычны экскурс у памятныя падзеі жыцця беларускага народа. Сівыя часы Рагнеды, Крычаўскае паўстанне Вашчылы пераклікаюцца на сцэне гісторыі з нядаўнімі драматычнымі дзеямі: сталіншчынай, трагедыяй Вялікай Айчыннай, Чарнобылем… Голас галоўнага героя – сумленне, чалавечнасць, мужнасць… |
 Чыгрынаў І. Ішоў на вайну чалавек : выбраныя апавяданні / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1973. – 299, [3] с., [1] л. партр. – (Бібліятэка беларускай прозы).
У кнігу ўвайшлі лепшыя апавяданні Івана Чыгрынава, надрукаваныя ў перыядычных выданнях і двух зборніках – «Птушкі ляцяць на волю» і «Самы шчаслівы чалавек». У гэтых апавяданнях І. Чыгрынаў паўстае перад чытачом як пясняр роднай прыроды, як пісьменнік, якога хвалююць праблемы шчасця, сэнсу людскога жыцця. Багата апавяданняў прысвечана тэме Айчыннай вайны. |
 Чыгрынаў І. Плач перапёлкі : раман / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1972. – 311 с.
Празаік Іван Чыгрыныў вядомы беларускаму чытачу як аўтар апавяданняў. Раман «Плач перапёлкі» – першы буйны твор пісьменніка. Апавядаецца ў ім аб пачатку Вялікай Айчыннай вайны. |
 Чыгрынаў І. Плач перапелкі : Раман, апавяданні / Іван Чыгрынаў. – Мн. : Маст. літ., 2004. – 412, [3] с. – (Беларуская проза XX стагоддзя).
Кнігу народнага пісьменніка Беларусі Івана Чыгрынава склалі раман «Плач перапёлкі» і апавяданні розных гадоў. |
 Чыгрынаў І. Плач перапёлкі; Апраўданне крыві : раманы : [для старэйшага школьнага ўзросту] / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Юнацтва, 1990. – 619, [2] с., [1] л. партр. – (Школьная бібліятэка).
Раман «Плач перапёлкі» – першы твор з цыкла раманаў аб Вялікай Айчыннай вайне. У ім аўтар усхвалявана апавядае пра боль і пакуты, якія нясе людзям вайна. «Апраўданне крыві» працягвае тую ж тэму супраціўлення нямецка-фашысцкім захопнікам. Аўтар праўдзіва і па-мастацку пераканаўча паказвае мужнасць і гераізм савецкага народа ў барацьбе з фашысцкімі акупантамі. |
 Чыгрынаў І. Раман. Апавяданні / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 2024. – 460, [2] с.
Гэтае выданне працягвае кніжны праект «Народная бібліятэка». Народная, бо кнігу склалі творы, якія выбралі самі чытачы: гэта такія хрэстаматыйныя творы, як раман «Плач перапёлкі», апавяданні «Адна ноч», «Бульба», «Дзівак з Ганчарнай вуліцы» і інш. |
 Чыгрынаў І. Самы шчаслівы чалавек : апавяданні / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Беларусь, 1967. – 230, [2] с.
Гэта другая кніга апавяданняў Івана Чыгрынава. У ёй, як і ў першай кнізе – «Птушкі ляцяць на волю», – пісьменнік за аб’ектам мастацкага асмыслення бярэ чалавека з яго думкамі і пачуццямі, з багатым духоўным светам. У большасці сваіх апавяданняў І. Чыгрынаў паўстае як пісьменнік, якога хвалююць праблемы шчасця людскога, сэнсу жыцця, воінскага і працоўнага подзвігу. Побач з апавяданнямі, дзе пераважае светлы пачатак, у кнігу ўвайшлі творы, якія выкрываюць пошласць, крывадушша, ханжаства і іншыя адмоўныя з’явы, што засталіся ў спадчыну ад мінулага. |
 Чыгрынаў І. Свае і чужынцы : раман / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1984. – 366, [1] с., [8] л. iл.
Раман Івана Чыгрынава «Свае і чужынцы» з’яўляецца лагічным працягам папярэдніх твораў, прысвечаных першым найбольш цяжкім для савецкіх людзей месяцам Вялікай Айчыннай вайны. На яго старонках чытач сустрэнецца са сваімі даўнімі знаёмымі – героямі раманаў «Плач перапёлкі» і «Апраўданне крыві». Аўтар глыбока даследуе характары герояў, паказвае іх барацьбу і непахісную веру ў перамогу над ворагам. |
 Чыгрынаў І. Ці бываюць у выраі ластаўкі? : апавяданні : [для старэйшага школьнага ўзросту] / Іван Чыгрынаў. – Мінск : Юнацтва, 1983. – 331, [2] с.
У кнізе собраны лепшыя апавяданні І. Чыгрынава. Яны звернуты да чалавека нашага часу. Нярэдка чалавек гэты – яшчэ толькі хлапчук, падлетак, юнак з вельмі дапытлівым розумам і ўражлівай душой. Пісьменніка хвалюе будучае яго герояў. Праблемы чалавечага шчасця, сэнс жыцця – вось той галоўны, глыбінны змест, якім прасякнуты старонкі кнігі. |
На русском языке
 Чигринов И. За сто километров на обед : рассказы : [перевод с белорусского] / Иван Чигринов. – Минск : Мастацкая літаратура, 1979. – 287 с.
В книгу вошли лучшие рассказы известного белорусского прозаика Ивана Чигринова. Герои его рассказов – колхозники, рабочие, солдаты, партизаны гражданской и Отечественной войн, партийные, советские работники, наконец, во многих случаях, сам рассказчик, немало походивший по земле. |
 Чигринов И. За сто километров на обед… : рассказы : перевод с белорусского / Иван Чигринов. – Москва : Советский писатель, 1983. – 270, [1] с.
Имя талантливого белорусского писателя Ивана Чигринова широко известно всесоюзному читателю как автора романов «Плач перепелки» и «Оправдание крови», неоднократно издававшихся на русском и других языках народов СССР, а также за рубежом. В настоящем сборнике представлены рассказы писателя, написанные им в разные годы. Большинство этих рассказов посвящены военной и послевоенной тематике, некоторые – морально-этическим проблемам. |
 Чигринов И. Оправдание крови : роман / Иван Чигринов. – Минск : Мастацкая літаратура, 1980. – 304 с. – (Белорусский роман).
Эта книга – продолжение темы, начатой писателем в романе «Плач перепелки». Автор показывает первые месяцы Великой Отечественной войны, моральную силу и стойкость советских людей в борьбе с немецко-фашистскими захватчиками в одном из районов Белоруссии. |
 Чигринов И. Плач перепелки : роман / Иван Чигринов. – Минск : Мастацкая літаратура, 1975. – 298, [2] с. – (Белорусский роман).
В романе «Плач перепелки» автор взволнованно повествует о боли и страданиях, которые несет людям война, и о нравственной силе советского человека, обретающего мужество и волю к сопротивлению врагу. |
 Чигринов И. Плач перепелки; Оправдание крови : романы : перевод с белорусского / Иван Чигринов. – Москва : Советский писатель, 1980. – 502, [2] с.
Иван Чигринов – известный белорусский прозаик, автор сборников повестей и рассказов, ряда романов. На русском языке издавались его книги «По своим следам» («Советский писатель», 1968) и «В тихом тумане» («Молодая гвардия», 1970). Романы «Плач перепелки» и «Оправдание крови» – первые две части его трилогии о Великой Отечественной вой не. События в них развертываются в небольшой лесной деревеньке. Автор правдиво и художественно ярко рисует первые месяцы войны, мужество и стойкость советского народа в борьбе с фашистскими оккупантами. За романы «Плач перепелки» и «Оправдание крови» Иван Чигринов Союзом писателей СССР и Главным политическим управлением Советской Армии и Военно-Морского Флота награжден серебряной медалью имени А. А. Фадеева. |
 Чигринов И. Плач перепелки; Оправдание крови : романы : [перевод с белорусского] / Иван Чигринов. – Москва : Известия, 1981. – 600, [2] с. – (Библиотека «Дружбы народов»).
Вашему вниманию предлагается сборник романов Ивана Чигринова. В книге романы «Плач перепелки», «Оправдание крови». |
 Чигринов И. По своим следам : рассказы : авторизованный перевод с белорусского / Иван Чигринов. – Москва : Советский писатель, 1968. – 237, [2] с.
«По своим следам» — первая книга И. Чигринова, переведенная на русский язык. В неё включены лучшие рассказы писателя, покоряющие своей жизненной достоверностью. Герои рассказов – колхозники, бывшие солдаты, партизаны, районные работники и, наконец, сам рассказчик, немало походивший по родной земле. |
 Чигринов И. Свои и чужие : роман / Иван Чигринов. – Минск : Мастацкая літаратура, 1988. – 299, [1] с.
«Свои и чужие» – продолжение эпопеи известного белорусского писателя Ивана Чигринова, в которую вошли романы «Плач перепелки» и «Оправдание крови». В новой книге прослеживаются дальнейшие события – соединение небольших партизанских групп на территории Белоруссии в единый ударный кулак во время наступления Красной Армии под Москвой. |
 Чигринов И. Третьим разом : рассказы : перевод с белорусского / Иван Чигринов. – Минск : Мастацкая літаратура, 1991. – 271 с.
Духовная атмосфера рассказов известного белорусского прозаика Ивана Чигринова чрезвычайно насыщена. Они отличаются также разнообразием тем. Осознание героями своей принадлежности к роду людскому всегда показывается в них как значительный шаг на пути освоения человеческого в человеке. |
 Чигринов И. Чайки на волнах : рассказы : [для старшего школьного возраста : перевод с белорусского] / Иван Чигринов. – Минск : Юнацтва, 1988. – 270, [1] с., [8] л. ил., портр. – (Библиотека юношества).
В настоящий сборник известного белорусского писателя Ивана Чигринова вошли рассказы, написанные им в разные годы. Разнообразна тематика этих рассказов: «Солдат бронеотряда» – о героических событиях гражданской войны, «За сто километров на обед…» – о трудном послевоенном детстве… Но эти и остальные рассказы сборника объединяет поиск их героями смысла жизни, стремление автора раскрыть духовный мир человека. |